Xin gửi ông lời cảm ơn và ngàn nụ hôn, Park Hang-seo
Một số mẫu vest nổi tiếng nhất của ông được thiết kế dành cho Tổng thống Barack Obama, người thường xuyên nhận lời khen là Tổng thống ăn mặc tinh tế.Người nhà lãnh đạo Công ty Tân Tạo bị xử phạt về chứng khoán hơn 1 tỉ đồng
Nhằm giúp các doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn này, chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với ông Dương Công Đông - CEO Công ty Dương Gia Phát, đồng thời là nhà sáng lập hệ thống Nhà Thuốc Việt. Với hơn 15 năm kinh nghiệm thực chiến, ông đã trực tiếp triển khai và tư vấn chiến lược cho nhiều doanh nghiệp, từ đó rút ra những bài học đắt giá. Trong buổi phỏng vấn này, ông đã có những chia sẻ với góc nhìn chuyên sâu, giúp các doanh nghiệp có thể tối ưu hiệu quả digital marketing và hướng tới phát triển bền vững.Nhiều doanh nghiệp đầu tư digital marketing nhưng không đạt kỳ vọng, theo ông nguyên nhân chính là gì?- Ông Dương Công Đông: Một trong những sai lầm lớn nhất - cũng là bài học tôi từng trải qua - là quá tập trung vào quảng cáo và bán hàng (performance marketing) mà không xây dựng thương hiệu (branding). Khi mới triển khai digital marketing cho Nhà Thuốc Việt, tôi tập trung vào quảng cáo để thúc đẩy doanh thu. Ban đầu, hiệu quả rất tốt, nhưng sau vài năm, chi phí quảng cáo tăng cao trong khi tỷ lệ chuyển đổi lại giảm dần. Tôi nhận ra rằng, nếu không xây dựng uy tín thương hiệu từ sớm, doanh nghiệp rất dễ rơi vào vòng xoáy "đốt tiền" mà không mang lại kết quả bền vững.Do đó, doanh nghiệp cần kết hợp giữa mục tiêu ngắn và dài hạn, hài hòa giữa các hoạt động nhằm thúc đẩy bán hàng và các hoạt động xây dựng thương hiệu.Doanh nghiệp triển khai nội dung đa nền tảng nhưng khách hàng không ghi nhớ thương hiệu, theo ông nguyên nhân do đâu?Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu sự nhất quán trong thông điệp truyền thông. Ví dụ, khách hàng xem trên kênh này thấy thương hiệu tốt ở điểm A nhưng trên kênh khác lại thấy tốt ở điểm B. Các yếu tố như hình ảnh, màu sắc, ngôn từ… trên các kênh không được thể hiện một cách nhất quán. Sự mâu thuẫn này khiến khách hàng không có ấn tượng rõ ràng và khó hình thành lòng tin với thương hiệu.Do đó, doanh nghiệp cần xây dựng bộ nhận diện đồng nhất và quy chuẩn nội dung chặt chẽ. Quan trọng nhất là xác định thông điệp cốt lõi và đảm bảo mọi kênh truyền thông đều truyền tải thống nhất giá trị đó.Để làm digital marketing đa kênh hiệu quả, theo ông còn điều gì quan trọng cần lưu ý?Sai lầm thường gặp nhất là do không xác định rõ kênh trung tâm và kênh bổ trợ. Việc tập trung đẩy mạnh một kênh trung tâm sẽ phát huy tác dụng hơn là các kênh đều bình bình như nhau. Các kênh phụ sẽ bổ trợ cho kênh chính phát triển mạnh, giúp nội dung trên kênh chính dễ "viral" hơn.Ví dụ, nếu sản phẩm chủ yếu dựa vào tìm kiếm chủ động, hãy tập trung vào SEO và Google Ads. Nếu khách hàng chủ yếu đến từ mạng xã hội, hãy chọn một nền tảng chính như Facebook hoặc TikTok, rồi mới mở rộng. Ngoài ra, nếu ngân sách hạn chế thì doanh nghiệp nên cân nhắc trong việc triển khai đa kênh.Vậy khi doanh nghiệp không có đủ nguồn lực nhưng vẫn muốn triển khai digital marketing đa kênh, làm sao để tối ưu hiệu quả?Nhiều doanh nghiệp hết vốn trước khi thấy kết quả chỉ vì "chạy theo số đông". Khi tư vấn và triển khai dịch vụ digital marketing cho các doanh nghiệp, tôi thường đưa ra lời khuyên rằng, nếu nguồn lực hạn chế, hãy tập trung vào một hoặc hai kênh nhưng làm thật tốt, thay vì dàn trải mà không hiệu quả. Khi kênh chính hoạt động tốt và có lợi nhuận, mới mở rộng sang kênh khác.Nhiều doanh nghiệp không đầu tư PR vì cho rằng không mang lại doanh thu ngay, ông nghĩ sao về quan điểm này?Đánh giá một hoạt động marketing chỉ qua doanh thu ngắn hạn là một quan niệm sai lầm. Mỗi hoạt động đều có mục tiêu nhất định trong chiến lược tổng thể. Trong khi Google Ads hay Facebook Ads có thể mang lại doanh số nhanh chóng, các hoạt động như PR, influencer marketing và SEO lại giúp củng cố thương hiệu và chuyển đổi người xem thành khách hàng trong tương lai.Với những sai lầm này, ông có lời khuyên gì dành cho các doanh nghiệp để làm digital marketing hiệu quả hơn?Marketing là một hành trình gồm nhiều giai đoạn. Mỗi hoạt động marketing của doanh nghiệp cần được triển khai có chủ đích, nhắm vào một giai đoạn cụ thể trong hành trình khách hàng. Ngay sau hoạt động này là các hoạt động khác tiếp diễn. Các hoạt động marketing phải tương tác với nhau mới tạo nên hiệu quả. Thay vì làm theo kiểu "phong trào", hãy làm digital marketing một cách bài bản, có chiến lược dài hạn và tập trung vào giá trị cốt lõi của thương hiệu.Cảm ơn ông vì những chia sẻ hữu ích!
Thịt quay Hà Nội gợi nhớ bóng hình cha
Học sinh lớp 12 đang đứng trước một trong những quyết định quan trọng của cuộc đời là thi tốt nghiệp THPT và chọn ngành, trường xét tuyển vào các cấp học cao hơn. Năm 2025 lại càng đặc biệt hơn khi các em là những thí sinh đầu tiên của chương trình giáo dục phổ thông mới bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT có rất nhiều thay đổi và xét tuyển vào ĐH, CĐ có những điều chỉnh lớn để phù hợp với chương trình học mới. Trong thời đại AI bùng nổ, làm thế nào để chọn ngành học phù hợp để ra trường có việc làm ngay. Và liệu AI có thể thay thế hoàn toàn cho con người không?
Cùng tìm hiểu, review chi tiết từ A-Z kem trị sẹo Rejuvaskin Scar Esthetique dưới đây. Từ đó, các bạn có được câu trả lời chuẩn xác và đưa ra quyết định đúng đắn nên hay không mua sản phẩm này.Kem trị sẹo Scar Esthetique xuất xứ từ thương hiệu Rejuvaskin với hơn 35 năm nổi tiếng tại MỹKem trị sẹo rỗ, sẹo lõm, sẹo thâm Scar Esthetique là sản phẩm best seller của thương hiệu dược mỹ phẩm Rejuvaskin nổi tiếng hơn 35 năm tại Mỹ. Đây là một thương hiệu thuộc tập đoàn Atlantic Medical Products, LLC dla Scar Heal được thành lập vào năm 1988 và chuyên sâu trong lĩnh vực quản lý, điều trị sẹo và chăm sóc phục hồi da.Tất cả các sản phẩm của Rejuvaskin được phát triển bởi đội ngũ chuyên gia hàng đầu tại Hoa Kỳ, sử dụng các thành phần đã được tuyển chọn kỹ lưỡng nhằm đảm bảo hiệu quả tối ưu. Đặc biệt, công thức của Rejuvaskin không chỉ giúp trị sẹo tận gốc mà còn nuôi dưỡng làn da khỏe đẹp, an toàn cho mọi loại da, kể cả da nhạy cảm. Các thành phần trong sản phẩm đều đã được kiểm định và chứng nhận về độ an toàn.Điểm khác biệt của Rejuvaskin nằm ở khả năng xử lý đa dạng các loại sẹo, từ sẹo lồi, sẹo lõm, sẹo thâm cho đến sẹo do chấn thương, phẫu thuật hoặc bỏng. Hiện nay, Rejuvaskin đã có mặt tại hơn 70 quốc gia và đã giúp hơn 5 triệu khách hàng trên toàn thế giới cải thiện tình trạng sẹo. Tại Việt Nam, thương hiệu này được phân phối độc quyền bởi Công ty TNHH Rejuvaskin Việt Nam.Kem trị sẹo Scar Esthetique thuộc dòng sản phẩm chuyên biệt về trị sẹo rỗ, sẹo lõm và sẹo thâm của hãng. Ngay từ khi xuất hiện cho tới nay, Rejuvaskin Scar Esthetique luôn nằm trong top sản phẩm được yêu chuộng và bán chạy hàng đầu của hãng.Dưới đây là review chi tiết về công dụng, thành phần, đối tượng sử dụng, giá cả… để các bạn có cái nhìn khách quan và đúng đắn về kem trị sẹo Scar Esthetique. Cùng tìm hiểu ngay thôi nào!Về công dụng trị sẹo lõm, sẹo rỗ và sẹo thâmScar Esthetique là giải pháp hoàn hảo giúp trị sẹo thâm, sẹo lõm, sẹo rỗ do nhiều nguyên nhân khác nhau trong khoảng 4-8 tuần. Sản phẩm nổi bật với công thức tiên tiến, kết hợp Polypeptide cùng 23 dưỡng chất thiên nhiên, giúp làm mờ vết thâm, kích thích sản sinh collagen, hỗ trợ làm đầy sẹo rỗ và sẹo lõm. Ngoài ra, kem còn cung cấp độ ẩm cần thiết, giúp làm mềm mô sẹo, giảm tình trạng xơ cứng và hạn chế co kéo vùng da bị tổn thương.Cơ chế hoạt động của Rejuvaskin Scar Esthetique là thẩm thấu sâu vào mô sẹo, kích thích quá trình phục hồi tế bào hư tổn, từ đó giúp làm đầy sẹo lõm, cải thiện sẹo rỗ và giảm vết thâm sau mụn. Nhờ vậy, làn da trở nên mịn màng, đều màu và tươi sáng hơn theo thời gian.Đặc biệt, đối với những vết thương mới đang trong giai đoạn hình thành sẹo, Scar Esthetique giúp giảm viêm, ngăn chặn sự phát triển của sẹo và hạn chế tình trạng sẹo lan rộng. Đồng thời, sản phẩm còn thúc đẩy quá trình tái tạo da, có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn và chống oxy hóa, giúp làn da khỏe mạnh, mềm mịn và hạn chế thâm sạm.Về thành phần lành tính, an toàn với mọi làn daScar Esthetique là dòng kem trị sẹo rỗ, sẹo thâm, sẹo lõm được nghiên cứu và phát triển với công thức chứa 23 thành phần chiết xuất từ thiên nhiên, đảm bảo độ an toàn, lành tính và không gây kích ứng. Sản phẩm nổi bật với các dưỡng chất đặc biệt như chiết xuất từ củ hành, Coenzyme Q-10, Pycnogenol, Glucosamine, dẫn xuất vitamin A, vitamin C, Silicone y tế, chiết xuất rong biển, Arnica Extract, Palmitoyl Oligopeptide, Palmitoyl Tetrapeptide-7… giúp cải thiện tình trạng sẹo nhanh chóng và hiệu quả.Dù sở hữu công thức giàu dưỡng chất tái tạo và phục hồi da, Scar Esthetique vẫn có kết cấu kem nhẹ, dễ dàng thẩm thấu mà không gây nhờn rít hay bít tắc lỗ chân lông. Nhờ bảng thành phần an toàn và tương thích với mọi loại da, sản phẩm đã được kiểm chứng về chất lượng. Scar Esthetique phù hợp cho cả làn da nhạy cảm, da mỏng yếu sau các liệu trình thẩm mỹ, giúp cải thiện sẹo một cách toàn diện và hiệu quả.Về chất kem và mùi hương da dễ chịuKem trị sẹo Scar Esthetique là chuyên biệt trị sẹo rỗ, sẹo lõm và sẹo thâm với kết cấu mềm mịn, có màu vàng ngà nhẹ. Chất kem mỏng nhẹ, không chứa hạt, không bị vón cục, dễ dàng thoa đều trên da mà không để lại cảm giác bết dính. Độ đặc vừa phải giúp kem thẩm thấu nhanh chóng, không gây bóng dầu hay nhờn rít sau khi sử dụng. Đặc biệt, sản phẩm sở hữu hương thảo mộc dịu nhẹ, bay mùi chỉ sau vài phút, mang lại cảm giác dễ chịu khi thoa lên da.Về bao bì thiết kế bên ngoài sang chảnh, tiện lợiThiết kế của Rejuvaskin Scar Esthetique mang phong cách tối giản mà không kém phần sang trọng với dạng tuýp nhựa màu trắng trang nhã. Các chi tiết trên bao bì, bao gồm chữ và hình ảnh, sử dụng tông xanh dương chủ đạo, được in sắc nét, rõ ràng. Đầu tuýp nhỏ gọn giúp dễ dàng kiểm soát lượng kem mỗi lần sử dụng, tránh lãng phí. Đặc biệt, thông tin về hạn sử dụng và số lô sản xuất được dập nổi ở cả hai mặt đáy tuýp, đảm bảo tính minh bạch và chất lượng sản phẩm.Hiện nay, kem trị sẹo Scar Esthetique đã có mặt tại hơn 100 quốc gia và nhận được sự tin dùng rộng rãi nhờ công thức an toàn, lành tính và hiệu quả vượt trội trong việc cải thiện các loại sẹo.Về cảm nhận sử dụng cho hiệu quả rõ rệt trong 4 tuầnSử dụng đều đặn kem trị sẹo Scar Esthetique 3-4 lần/ 1 ngày sau 4 tuần sẽ thấy hiệu quả cải thiện sẹo rỗ, sẹo thâm, sẹo lõm rõ rệt. Đối với sẹo mới dưới 6 tháng, chỉ sau 1-2 tháng sử dụng, tình trạng sẹo rỗ có thể cải thiện lên đến 90%, trong khi sẹo thâm gần như mờ hoàn toàn. Với sẹo từ 6 tháng đến dưới 1 năm, hiệu quả phục hồi đạt khoảng 60-80% đối với sẹo rỗ, sẹo lõm và trên 90% với sẹo thâm. Những vết sẹo có tuổi từ 1-3 năm cần khoảng 4-6 tháng điều trị để cải thiện 40-60%. Riêng sẹo lâu năm trên 4 năm, quá trình phục hồi có thể kéo dài từ 6-12 tháng với mức cải thiện khoảng 40-50%. Còn với một số sẹo lâu năm và độ chai lì cao thì cần kết hợp với phương pháp xâm lấn như TCA, lăn kim, cắt đáy sẹo, laser… và kết hợp sử dụng kem Rejuvaskin Scar Esthetique sẽ đạt hiệu quả trị sẹo tối ưu.Về đối tượng sử dụng đáp ứng mọi nhu cầuScar Esthetique được biết đến là siêu phẩm của hãng Rejuvaskin và luôn trong tình trạng hết hàng. Bởi đây là loại kem trị sẹo giúp điều trị rỗ, sẹo lõm, sẹo thâm do nhiều nguyên nhân khác nhau với hiệu quả nhanh chóng sau 4 tuần mà an toàn với mọi làn da. Phù hợp trị các vết thâm, sẹo rỗ, sẹo lõm do mụn, thủy đậu, do tẩy nốt ruồi để lại. Hoặc sẹo thâm do bỏng bô, bỏng nước sôi, bỏng do dụng cụ làm đẹp; sẹo thâm do côn trùng đốt, gãi ngứa trầy xước da và những người bị té ngã, tai nạn để lại sẹo lõm, sẹo thâm.Về giá cả phải chăng đáp ứng mọi nhu cầu trị sẹo công nghệ 5.0Kem trị sẹo Rejuvaskin Scar Esthetique còn có ưu thế là dung tích đa dạng 10ml, 30m và 60ml đáp ứng mọi nhu cầu trị sẹo của mọi người. Mức giá của Rejuvaskin Scar Esthetique cũng không hề cao khi ở phân khúc cao cấp như dung tích 10ml có giá 400.000đ; 650.000đ cho dung tích 30ml và 1.200.000đ cho loại 60ml. Một mức giá mà ai cũng có thể chấp nhận mua được và bằng chứng là sản phẩm luôn trong tình trạng khan hiếm hàng khi về tới Việt Nam.Đây là những đánh giá, review của người dùng về kem trị sẹo Scar Esthetique. Cùng xem họ nói gì về ưu điểm và nhược điểm của sản phẩm!Ưu điểm nổi bật:Nhược điểm: Trên thị trường hiện nay xuất hiện hàng nhái, hàng giả. Vậy nên, các bạn cần tìm hiểu kỹ và chỉ nên mua tại nhà phân phối chính hãng tại Việt Nam.Đánh giá chung: 9.5/10Cam kết hàng chính hãng cùng ưu đãi tới 19% và quà tặng giá trị tại đây: https://scarheal.com.vn/scarheal/kem-tri-seo-scar-esthetique-10-ml.htmlĐể đạt hiệu quả tối ưu khi sử dụng Rejuvaskin Scar Esthetique hay bất kỳ sản phẩm trị sẹo nào, sự kiên trì và tuân thủ đúng hướng dẫn là điều quan trọng. Trước khi thoa kem, hãy đảm bảo vùng da cần điều trị được làm sạch hoàn toàn và để khô tự nhiên để kem dễ dàng thẩm thấu và phát huy tác dụng tốt nhất. Hãy đảm bảo làn da của bạn được rửa sạch để loại bỏ hết bụi bẩn, tế bào chết, bã nhờn, bụi mịn PM2.5 với sữa rửa mặt Rejuvaskin Anti-Pollution.Sau đó, lấy một lượng kem vừa đủ thoa đều lên vùng da cần điều trị, kết hợp massage nhẹ nhàng để kem thẩm thấu sâu và phát huy hiệu quả nhanh chóng. Để đạt kết quả tốt nhất, hãy sử dụng kem 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và tối. Đối với sẹo lâu năm, bạn có thể tăng tần suất lên 3-4 lần/ngày. Lưu ý, trước mỗi lần thoa kem, cần làm sạch vùng da điều trị thay vì bôi chồng lên lớp kem cũ để đảm bảo kem hấp thụ tối ưu.Một số chú ý cần nhớ khi sử dụng kem trị sẹo rỗ, sẹo lõm Scar Esthetique: Kem trị sẹo Scar Esthetique ngày càng trở nên phổ biến và được tin dùng tại các phòng khám da liễu, trung tâm thẩm mỹ cũng như người tiêu dùng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, thị trường hiện nay xuất hiện nhiều đơn vị, cá nhân và shop online cung cấp sản phẩm với mức giá rẻ hơn so với giá niêm yết chính hãng, nhưng không đảm bảo được chất lượng. Điều này đã dẫn đến nhiều trường hợp người dùng gặp phải tình trạng kích ứng như bong tróc, mẩn đỏ, da mỏng yếu và không đạt hiệu quả như mong đợi. Vậy làm thế nào để mua được kem trị sẹo rỗ, sẹo lõm, sẹo thâm Rejuvaskin Scar Esthetique chính hãng?Theo khuyến nghị từ đơn vị phân phối độc quyền Rejuvaskin tại Việt Nam, người tiêu dùng nên mua sản phẩm tại các đại lý phân phối chính thức để đảm bảo chất lượng. Một trong những địa chỉ uy tín và được đông đảo khách hàng tin tưởng chính là Scar Heal Việt Nam.Không chỉ cam kết cung cấp sản phẩm chính hãng, Scar Heal Việt Nam còn mang đến nhiều chính sách ưu đãi hấp dẫn như miễn phí đổi trả trong 7 ngày nếu sản phẩm bị lỗi hoặc gây kích ứng khi sử dụng; miễn phí giao hàng toàn quốc, giúp khách hàng dễ dàng tiếp cận sản phẩm chất lượng; miễn phí soi da và tư vấn chuyên sâu từ bác sĩ da liễu khi mua hàng trực tiếp tại cửa hàng; giảm thêm 4% giá trị đơn hàng khi khách hàng thanh toán trước; nhiều chương trình quà tặng hấp dẫn cùng các ưu đãi đặc biệt. Còn rất nhiều ưu đãi khác đang chờ bạn tại Scar Heal Việt Nam. Hãy lựa chọn đúng địa chỉ uy tín để trải nghiệm sản phẩm và dịch vụ chất lượng!
Sinh viên xuất sắc trúng tuyển theo chính sách thu hút nhân tài sẽ dạy trường nào?
Xóm nhỏ khi đó chỉ mới có mấy nhà nằm trên một động cát hoang vắng toàn xương rồng bàn chải gai góc, nhà tranh vách lá không có rào cổng và cứ chùm nhum lại mà cất lên. Người đếm tới đếm lui nửa kín nửa hở có khi còn ít hơn cả bầy khỉ trên ngọn núi mồ côi gần đó chiều chiều tràn xuống kiếm chuyện cướp bóc. Từ xóm nhà lá này chạy một hơi băng qua động cát nóng bỏng vốn là bãi tha ma, đạp lên những vạt hoa muống biển, hoa ngũ sắc, dừa cạn, bồn bồn, chen giữa rừng dương, rừng mai… thì òa ngay vào lòng biển. Mỗi lần nhớ lại cái duyên nợ với Vấn từ năm lên mười tuổi khi còn ở chung trong xóm này thì Nhi lại cười ngặt nghẽo không nín được. Cùng phận nhà nghèo theo cha mẹ tha phương lập nghiệp trong thời loạn lạc nên trẻ nhỏ trai gái gì cũng chơi chung sa cạ với nhau. Chiều chiều cả bọn ra ngoài động cát hái me dương, dủ dẻ, chim chim đã đời rồi đào hang bắt dông nướng ăn, lắm khi trúng cả hài cốt. Bọn con trai đem banh hoặc cầu ra chơi, con gái ẵm em lê la theo vừa dỗ em vừa hò reo phụ họa. Nhi là chị đầu nách thằng em lên ba tuột lên tuột xuống tay kia bưng chén cơm kẹp cái muỗng để đút ăn. Trái banh định mệnh Vấn đá bay thẳng vô chén cơm của Nhi, Nhi túm áo thủ phạm lôi về nhà mắng vốn. Bà mẹ Vấn phải bới chén cơm khác đền cho. Nhà Nhi đã nghèo mà nhà Vấn còn nghèo hơn, chắc có đứa ăn đòn.Hai nhà chỉ cách nhau cái hàng cây thuốc dấu, loài cây thân thảo đứng thẳng cứng cáp mọc ken dày, lá và thân bẻ ngang có mủ trắng như sữa. Mỗi lần ra hàng rào ngóng qua nói chuyện là y như rằng cả vạt lá thuốc dấu bị ngắt vì cái trò chơi kéo bong bóng. Chiếc lá khi bẻ gập ngang ứa chút mủ trắng, từ từ kéo hai đầu lá ra tạo thành cái màng ngũ sắc. Rồi so kè bong bóng của đứa nào to hơn đẹp hơn. Nhưng đến năm 16 tuổi thì Vấn và Nhi không bẻ lá vẹt rào nữa mà chỉ lụt lịt ngang qua thật nhanh thôi.Vấn nói, "Nay chuyển cái bàn học ra sát cửa sổ nhà sau cho nó sáng rồi đó".Nhi: "Tháng này có tới mấy ngày vía, mệt ghê".Vấn thư sinh tuấn tú học cao nhứt nhà, giỏi nhứt xóm, là con trai út giữ hy vọng đổi đời cho một gia đình hoàng tộc lỡ vận. Đã vậy còn biết đàn hát, biết thổi harmonica. Hai anh trai thất học ra đời từ rất sớm lăn lộn trên khu đề pô xe lửa nuôi cả gia đình gần chục miệng ăn và cái bàn đèn thuốc phiện tàn dư của thực dân phong kiến. Nhi ngược lại là chị cả nên cũng chịu cảnh nhường đàn em ăn học, từng đi giữ trẻ cho nhà Tây, đi bán hàng rong, mặn mà có duyên. Ngày nào Nhi cũng thấy bầy con gái lấp ló trước nhà Vấn mượn sách mượn vở rồi dấm dúi gì đó. Mấy đứa đó là nữ sinh khác Nhi lắm, quần trắng áo hoa, tóc dài quá lưng cột lơi bằng khăn mù soa, nói cười gì cũng che miệng khúc khích. Nhi không đi học nhưng cũng biết chữ nhờ ẵm em tới trường coi ông thầy dạy học, rị mọ vậy mà sau này thư từ tới tay là đọc ro ro.Toàn nói bâng quơ mà hiểu nhau hết. Cái cửa sổ nhà sau kê bàn học của Vấn gần ảng nước chỗ ngồi rửa chén của Nhi từ bếp bước ra. Nay hai nhà đã có tường chắn với cái cửa lùa bằng gỗ có song lỏng lẻo. Quan trọng là mấy con yêu nữ lượn lờ trước nhà Vấn sẽ không nhìn thấy. Nhà Nhi khi đó đã cất lên một cái am nhỏ thờ Mẫu thường hầu đồng, cha Nhi là cung văn, mẹ kế là đồng đền, mẹ ruột âm thầm như tôi đòi trong nhà. Con nhang đệ tử sau 1954 thì phát triển từ miền ngoài vào ồ ạt, am điện nở rộ. Nhà Nhi chưa kịp làm giàu thì cha chết, mẹ kế tiếp quản, mẹ ruột vẫn tiếp tục sống như gia nô. Nhưng Nhi thì không.Vấn nói, "Sáu giờ nghe". Nhi "Ờ".Hai người từ mày tao thằng nọ con kia chuyển sang nói trỏng hồi nào không hay.Đúng giờ, ngó trước ngó sau không thấy ai Nhi chuồi qua song cửa có Vấn chờ sẵn khi thì mấy trái chuối, lúc vắt xôi, lúc cái bánh, củ khoai… là đồ cúng mới hạ xuống. Học trò có thứ dằn bụng thức khuya học bài, làm thơ tình và thổi khẩu cầm, cô bé hàng xóm lần giở những bức thư tay có vẽ hình giai nhân đêm mơ giấc mơ đẹp trong thanh âm du dương.Mùa hè năm đó Vấn thi Trung học đệ nhất cấp đứng đầu toàn tỉnh, khệ nệ ôm phần thưởng về cả xóm lao động nghèo lác mắt. Bầy nữ sinh như bướm trắng lại dập dìu. Nhà Vấn tới đâu cũng khoe con trai mình nay mai xong tú tài sẽ học tiếp ra bác sĩ kỹ sư, tha hồ kén dâu.***Nhi cầm trên tay mấy tấm ảnh chân dung của mình chụp ở hiệu ảnh photo Sanh nổi tiếng nhứt nhì thị xã. Kiểu thì có sẵn ảnh mẫu trưng bày ngoài tiệm, thích gì chọn nấy. Tấm thì mặc áo dài tứ thân ôm gọn thân hình nảy nở chít khăn mỏ quạ trên đầu, tấm thì quấn xà rông mang gùi trên vai, tấm khác bới tóc đeo kiềng áo dài cổ cao. Chủ hiệu ảnh ngỏ lời xin phép được phóng to trưng bày trong tiệm. Người mẫu ảnh bất đắc dĩ nổi tiếng ngang xương. Vài nơi đánh tiếng nhưng cứ tới tai là Nhi sa sầm. Mẹ ruột suốt ngày chì chiết đừng nghe lời mấy thằng học trò đàn địch thơ thẩn trước sau chi nó cũng bỏ mi. Mẹ kế ác liệt hơn có lần xông ra sau hè chỗ Nhi đang cởi trần tắm để khám vú cô với niềm tin sắt đá là nếu từng để trai bóp thì "cục tràm" sẽ bị nhão. Bạn gái cùng trang lứa to nhỏ mét lại đứa này đứa kia mê thằng nớ chê bai mi, nhà nọ nhà kia sang giàu ưng gả con cho hắn.Lần hẹn hò đầu tiên của Vấn Nhi là ở gốc dừa bên bờ biển tối om. Hai người mắc làm gì không biết để cho một cơn sóng lớn đánh lên trôi mất bóp ví giày dép. Lần sau dắt nhau leo lên lầu Ông Tư đang trống trơn vô chủ, nhìn ra biển nghe sóng vỗ vừa lãng mạn kín đáo vừa an toàn, ma cỏ kệ. Thêm vài cái lần sau nữa…***Mùa thu năm sau Nhi run rẩy báo tin với Vấn, "chắc là em có chửa rồi". Nhà Nhi không biết gì vẫn đang ráo riết ép gả cô cho người mà họ chọn.Vấn hơi bất ngờ nhưng kịp trấn tĩnh, "tụi mình sẽ thành vợ chồng, để anh tính". Vấn vừa đậu Tú tài 1, cả nhà đang dồn sức vun vén cho cậu con trai tiếp tục học lên."Đừng bỏ em"."Em dám đi theo anh không?"."Đi đâu em cũng đi theo. Khổ mấy em cũng chịu được, miễn mình có nhau".Nhi có sợi dây chuyền vàng 5 chỉ nhờ bán buôn dành dụm mà sắm được, Vấn có cái đồng hồ là phần thưởng trong kỳ thi đệ nhất cấp năm trước, hai người cộng lại có thêm cái thai trong bụng Nhi và một biển trời mơ ước. Rồi cứ vậy mà xuôi Nam.***"Anh đi đâu giờ mới về? Em đi tìm anh nãy giờ", Nhi mếu máo."Trời, mới ra đầu ngõ hớt tóc à, nãy có nói mà"."Nói hồi nào đâu, tưởng anh bỏ em đi luôn"."Sao bỏ được. Vắt cái khăn trên cổ chi vậy?""Để lau nước mắt đó, tưởng anh bỏ đi em khóc"."Bữa sau đừng có ra ngoài nghe chưa, cứ ở trong phòng chờ"."Mình kiếm được nhà thuê chưa anh? Em không thích ở đây"."Ở đây cũng ổn mà"."Không, thà kiếm chỗ thuê tốn chút chớ ở nhờ nhà bà con giàu có như vầy em không thích, ra vô ké né lắm mà họ coi mình như người xa lạ còn khi dễ tủi thân lắm"."Vậy mình dọn tới nhà ông Ba xích lô nghe, xóm lao động chắc giá rẻ"."A, là cái ông hôm trước chở anh đi vòng vòng kiếm việc chớ gì? Được đó, dọn liền đi anh"."Ừ thôi vô trong chuẩn bị đồ đi đừng ra ngoài nữa".***Mùa xuân năm đó Nhi mang cái bụng chửa vượt mặt chờ ngày lâm bồn, Vấn cầm cái bằng Tú tài 1 xin đi dạy kèm, đi đánh máy thuê, đi làm thư ký cho hãng buôn. Hai vợ chồng được một người bà con xa cho ở nhờ trong cái nhà kho được hơn một tháng thì phải lặng lẽ cuốn gói đi tìm nơi khác trọ. Chủ nhà mới là bác Ba đạp xích lô hiền hậu khoan dung, vợ làm mắm bán lẻ. Cũng là cái duyên khi một chiều muộn bác xích lô chở trúng khách là một cậu trai trẻ mặt mũi sáng láng nhưng u sầu, hỏi thăm thì biết đang đi tìm việc và nhà thuê. Vài câu sơ giao mà nhìn ra trong nhau sự thiện lương. Nhi về đó phụ việc ngon lành, không từ nan chuyện lớn chuyện nhỏ. Vấn cũng làm đầu tắt mặt tối. Những ngày giáp tết thấy ai nấy cũng sắm sửa chuẩn bị về quê, Vấn Nhi chỉ biết lảng đi.Từ trong cái phòng trọ tồi tàn của mình bó gối nhìn ra đường thấy thiên hạ chộn rộn, nhớ nhà nhớ mẹ nhớ em, Nhi khóc lén không biết bao nhiêu lần. Nghe mùi khói bếp than củi nổ lách tách cũng thèm, thấy người ta ôm bó lạt mớ lá chuối đi ngang cũng ngậm ngùi.Vấn an ủi, "Sau này có nhà riêng nhất định mình sẽ đón tết thật đàng hoàng, không thiếu gì cả. Em thích làm gì?"."Em thích nấu thật nhiều món ngon, trong nhà phải đủ loại bánh mứt, thịt ngâm, dưa món, bánh tét, kiệu chua, giò hầm măng… À còn may áo mới cho anh cho con…"."Anh sẽ sơn phết nhà cửa lại hằng năm, sẽ thay màn cửa, sẽ đóng một cái xích đu để trong sân, rồi lên núi tìm một nhánh mai vàng thật đẹp…"."Đúng rồi, tết là phải có hoa mai, thiếu gì cũng được nhưng thiếu mai là buồn lắm…".Vấn đặt tay lên bụng vợ, "Tết này mình cũng có mai mà, mai của mình đây nè".Nhi cười, "Thì ra anh nói đặt tên con là Mai ý để đón tết luôn đó hả?".Rồi Nhi ngập ngừng, nửa giỡn nửa thiệt, "Có đám cưới nào mà cô dâu chú rể dắt theo đàn con không anh?".Vấn cười gượng, "Có chớ. Cũng hay mà"."Vậy chừng nào mình đám cưới?"."Ra giêng đi, đợi em sinh nở xong"."Mình về quê làm ha, ở đây xa xôi quá có ai biết mình đâu"."Chớ sao. Đám cưới ở quê mới có bà con họ hàng, bạn bè hai đứa mình nữa"."Em muốn mời con Cúc, con Lan, con Hồng… mấy đứa đó đi nói khắp nơi trước sau gì anh cũng bỏ em…"."Anh mới nhận thêm công việc mới ở hãng, phải có nhiều tiền chút mình mới yên tâm về được"."Sinh con xong em cũng đi làm, bà Ba nói để bà phụ giữ con cho mình… Ước gì…".***"Anh ơi con khóc, nó thiếu sữa, sao em không có sữa vậy? Vắt không ra một giọt"."Em phải ăn uống nhiều vô"."Em biết rồi. Thôi để em nấu cơm rồi chắt nước cơm ra pha chút đường cho con uống đỡ. Anh đẩy võng giùm em chút"."Em cứ ngồi đây đi anh đi lấy cho. Nè, nước cơm còn nóng khéo phỏng miệng con"."Đâu đưa em nếm thử. Ừm, thơm quá, ngon quá, uống đi con, nuốt, không được phun ra, giỏi, giỏi má thương… chảy xuống cổ rồi nè, đưa em cái khăn, anh"."Khăn đây. Con ngủ rồi, thôi mình qua bàn ăn cơm đi em"."Dạ chờ em chút. Ngủ đi con má đi ăn cơm nghen". "Ủa còn làm gì lui cui đó nữa mà chưa tới ăn? Cầm cái gì trên tay vậy?"."Dây võng, để vừa ăn vừa đưa con chớ muỗi cắn nó sao. Nhiều đồ ăn quá. Bà Ba cho hả anh? Tội bà ghê. Món này là gì vậy?"."Để anh gắp cho. Chén canh anh để bên này nè"."Để em tự ăn, anh làm như em là em bé không bằng. Ủa mà chị này là ai mà ngồi ăn chung với mình vậy? Nay nhà có việc gì mà nhiều người lạ ra vô vậy?"."Con, Thắm mà"."À, hèn nào thấy cái mặt quen quen, em xin lỗi chị nha, chị là cháu bà Ba đây mà. Ăn đi chị"."Em đưa cái dây võng đây anh cầm cho"."Dạ. Mà anh ơi… Còn đám cưới… chừng nào?"."Ra giêng đi"."Lại ra giêng. Anh nói một lời đi. Giêng nào anh mới cưới em?".***Đám cưới được tổ chức vào tối mùng một tết, có cô dâu chú rể và con đàn cháu đống như mơ ước, có bà con hai họ, có bạn bè. Hôn trường treo đèn kết hoa rực rỡ, từng chùm bong bóng lắc lư thỉnh thoảng nổ bôm bốp, nhạc réo rắt rộn ràng. Ai nấy vỗ tay reo hò cổ vũ cật lực khi thấy cô dâu chú rể bối rối xuất hiện.Cô dâu được chuyên gia trang điểm tới tận nhà chăm chút kỹ càng mặc cái áo dài lộng lẫy nhất đời mình cười thôi là cười, chú rể mặc vest đen cài hoa hồng ngượng ơi là ngượng.Trẻ con tung hoa, thổi confetti kim tuyến bay rợp như sao sa, mặt mũi đầu tóc ai cũng lấp lánh.Nhi luôn miệng hỏi Vấn, "Ngó em được không anh, không biết chụp hình có ăn ảnh không nữa".Vấn, "Đẹp lắm, em là cô dâu xinh đẹp nhất từ trước tới nay luôn".Nhi cười tươi mà ngơ ngác, "Khách đâu ra mà đông dữ vậy, bà con bên anh hả, sao em không biết ai hết. Dạ, em cám ơn, cám ơn mọi người đã đến".Thợ chụp hình nhanh nhảu tiến tới, "Mời hai bác đứng qua bên này trước cái phông Song hỷ để con chụp cho đẹp. Đó đó, nghiêng qua chút, bác trai đặt tay lên vai bác gái… Rồi xong, bây giờ mời con cháu lần lượt đứng vô xong rồi chụp chung cả đại gia đình ha… Đông vui ghê, đúng là đám cưới kim cương…". Một người bước tới nói nhỏ vào tai và kéo anh ta đi nhanh qua chỗ khác.Nhi vẻ bất bình, "Anh, cái chú chụp hình này sao kỳ quá, sao kêu mình bằng bác còn xưng con nữa. Khùng quá".Cô dâu. Chú rể. Hôn đi. Hôn đi. Cô dâu. Chú rể. Hôn đi. Hôn đi… Giữa tiếng hô vang nhịp nhàng và cười nói ầm ĩ nghe như có tiếng nấc nhẹ từ sâu thẳm trong lòng mỗi người có mặt.***"Hồi nãy thấy bà mạ mắc cười ghê anh, ngồi khóc thút thít ngon lành à, thiệt là. Đám cưới con gái mà khóc", Nhi vừa cười vừa nói.Vấn lạnh người khựng lại, "Mạ… mạ… ngồi ở đâu?"."Thì ngồi với mụ Năm mẹ anh ngay cái ghế dài đó, à, giờ em cũng phải kêu bà là mạ chứ ha, cưới hỏi xong rồi mà".Vấn trầm ngâm, "Chắc hai bà vui lắm"."Chớ còn gì nữa, ha ha nhớ hồi em bưng cái chén cơm toàn cát do anh đá banh trúng vô bắt đền bà, bà nói con ni lanh quá thằng Vấn không bằng một góc của mi…"."Nhớ gì mà dai dữ vậy trời, toàn chuyện hồi xưa…"."Thôi em đi thay đồ trước đây. Chết, con mình đâu, con mình đâu rồi anh, con ơi…"."Nó ngủ rồi em"."Á…á…", Nhi hét lên thất thanh khi vừa bước tới cửa. Vấn sực nhớ ra nhưng đã muộn."Ai vậy… đi ra… sao ở trong này chớ… bà già nào lạ hoắc lạ huơ vô phòng tui vậy trời…".Vấn đứng chắn ngay trước tấm gương soi mà người trang điểm quên chưa cất đi, xoay nó lại. "Có ai đâu em".Nhi ôm ngực, "Có mà, nhìn cái mặt khó đăm đăm á, giống như muốn la em vậy. Phải rồi, còn mặc cái áo màu tím giống cái em đang mặc nữa nè. Mà nhìn hao hao bà mạ vậy ta, ngó quen lắm anh".Vấn nhìn xuống cầu thang xuê xoa, "Vậy chắc bả đi rồi, đông khách quá mình không nhớ mặt hết". "Vậy hả. Thôi kệ, ngày cưới của mình mà, có người là vui rồi". ***Thắm và mấy đứa chị em dâu rể lấm lét thò đầu vô phòng.- Sao má hét lên vậy ba?- Đứa nào không chịu dẹp cái gương làm má mày giựt mình đó. Ba phải nói trớ đi.- May quá, suýt nữa là bể dĩa.- Làm được buổi tiệc kỷ niệm đám cưới kim cương 60 năm cho ba má là quá vui rồi.- Tội nghiệp má tụi con. 10 đứa con, dâu rể cháu nội cháu ngoại chắt cố là hơn 40 đứa… Nhớ gì không nhớ chỉ nhớ mỗi cái đoạn vào đời.- Nãy má còn nói thấy bà nội bà ngoại tụi con về ngồi đó nói chuyện vui vẻ nữa.- Thôi đi xuống hết đi mấy đứa, má ra rồi kìa. Bu đây đông đen làm má hỏi tùm lum ba mệt nữa.***Nhi vừa đi lập cập vừa kêu, "Anh Vấn, anh Vấn đi đâu rồi"."Đây đây, có mặt"."Mừng quá, tưởng anh bỏ em, em khóc…"."Ai mà bỏ được…"."Vậy… giêng nào anh cưới em?".
